انحرافات ستون فقرات باید انحنای اندکی داشته باشد تا بتواند استرس و فشار حرکات روزمره را جذب کند. اگر این انحنای طبیعی شدید باشد، مشکل عدم هم‌ترازی به وجود می‌آید و چون فضاهای درون کانال ستون فقرات در بعضی نقاط تنگ‌تر میشود و ریشه‌های اعصاب مجاور تحت فشار قرار می‌گیرد، بیمار دچار درد میشود این انحنای غیرعادی معمولاً به صورت بدشکلی‌هایی مانند اسکولیوز (انحرافات ستون فقرات)، لوردوز (گودی کمر) و کیفوز (گوژپشتی) بروز می‌یابد. پزشک بهترین روش درمان را پس از اندازه‌گیری میزان انحنای ستون فقرات توصیه می‌کند. البته بعضی انواع انحرافات ستون فقرات قابل درمان نیستند و اصلاح بعضی موارد نیز به جراحی نیاز دارد.
انواع انحرافات ستون فقرات
ستون فقرات از استخوان‌های کوچکی به نام مهره تشکیل میشود که روی یکدیگر قرار دارند. ستون فقرات سالم از نمای جانبی دارای انحنایی ملایم است.
این انحناها در جذب فشار مربوط به جاذبه و حرکت به بدن کمک می‌کنند. در حالت ایده‌آل وقتی از پشت به ستون فقرات نگاه می‌کنیم، باید ستون فقرات را به صورت خط صافی ببینیم که در وسط پشت بدن امتداد دارد.
اما وقتی ناهنجاری‌های ستون فقرات بروز می‌یابد، انحناهای طبیعی ستون فقرات تشدید میشود یا بی‌نظمی‌هایی مشاهده میشود ـ این بدشکلی‌ها در قالب سه اختلال گوژپشتی، اسکولیوز و لوردوز مشاهده میشود.
کیفوز
کیفوز، گوژپشتی یا قوزپشتی به انحنای شدید ستون فقرات در بخش فوقانی پشت بدن گفته میشود. این اختلال در خانم‌های مسن “قوز بیوه‌زن” گفته میشود. ناحیه صدری ستون فقرات معمولاً یک انحنای طبیعی جزئی دارد.
انحنای ستون فقرات در بخش بالا و پایین ستون فقرات و گردن به نگه داشتن وزن سر و جذب ضربه کمک می‌کند. اگر قوس ستون فقرات بیش از حد طبیعی باشد، مشکل گوژپشتی پیش می‌آید. قوز واضحی در بالای پشت بدن بیماران مبتلا به کیفوز دیده میشود. بخش فوقانی پشت بدن در بیماران مبتلا به کیفوز برجسته و گرد است. کیفوز فشار روی ستون فقرات را افزایش می‌دهد و به درد دامن می‌زند. چنانچه فشار قوز ستون فقرات به ریه‌ها وارد شود، کیفوز می‌تواند عامل مشکلات تنفسی هم بشود.
اسکولیوز
اسکولیوز به انحنای غیرعادی ستون فقرات گفته میشود.
ستون فقرات در حالت عادی انحنایی در پایین کمر و بالای شانه دارد. اما اگر انحنایی به شکل حرف C یا S از یک سمت به سمت دیگر ستون فقرات مشاهده شود، به احتمال زیاد فرد دچار اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات است. اسکولیوز غالباً به دو دسته ساختاری و غیرساختاری تقسیم‌بندی میشود. اسکولیوز ساختاری پی‌آمد آسیب‌دیدگی، بیماری یا نقص مادرزادی است و دائمی محسوب میشود. اما اسکولیوز غیرساختاری به انحناهای موقتی گفته میشود که امکان اصلاح آن وجود دارد.
گودی کمر
لوردوز یا گودی کمر زمانی ایجاد میشود که کمر انحنای رو به داخلی بیشتر از حد عادی داشته باشد. چون لوردوز هم گردن و هم پایین کمر را درگیر می‌کند، فشار مضاعفی به ستون فقرات وارد میشود و در نتیجه بیمار دچار درد و ناراحتی میشود. اگر لوردوز به موقع درمان نشود، توانایی حرکت کردن بیمار مختل میشود.
هرچند لوردوز در هر سنی مشاهده میشود، اما ابتلا به بعضی عارضه‌ها و وجود عامل‌های خطر خاص احتمال ایجاد لوردوز را افزایش می‌دهد.
روش های درمان
جهت اصلاح انحراف ستون فقرات با درجه انحنای بیشتر از ۴۰ درجه اندیکاسیون جراحی و در درجه انحنای مابین ۲۰ تا ۴۰ درجه اندیکاسیون استفاده از کرست های طبی توصیه میشود. کرست های طبی شامل میلواکی،بادی جاکت،تیلور،بوستون و… هستند.
امروزه در جوامع پیشرفته با توجه به توسعه تکنولوژی در توانبخشی و ارتوپدی،اقدام به ساخت نوع جدیدی از کرست های به صورت شخصی سازی شده با انجام اسکن های ۳بعدی و طراحی های ۳بعدی،۳D corset ها چاپ و تولید می شوند.
از مزایای شاخص استفاده از این نوع کرست ها می توان به دقت در ساخت،وزن سبک و قابلیت هوارسانی به پوست بدن و حرارت کمتر نسبتبه نمونه های پیشین،اشاره کرد.
از کرست های ۳بعدی همچنین زمانی که انحنایی به تدریج پیشرفت می کند و در حالتی که سن رشد طولانی در پیش باشد جهت جلوگیری از پیشرفت انحنا و در مواردی برای درمان استفاده می شود. ضمنا از کرست های ۳بعدی در شکستگی های ستون فقرات بعد از عمل جراحی جهت توانبخشی و مراقبت نیز استفاده می شود.
