معلولیت محدودیت نیست و افراد دارای محدودیت های حرکتی نیز می توانند با استفاده از پروتزهای مناسب، ورزش مورد علاقه خود را انجام دهند. نمونه بارز این موضوع در رقابت های پارا المپیک اتفاق می افتد که هر ۴ سال یک بار و در کنار رویداد بزرگ المپیک برگزار می شود. در این رقابت ها ورزشکاران دارای معلولیت به رقابت با یکدیگر پرداخته و می توانند ثابت کنند که ورزش کردن با اندام مصنوعی و با استفاده از پروتز امکانپذیر است.
پروتز های مخصوص دویدن و ورزش هایی که به دویدن نیاز دارند
تیغههای کربنی نخستین بار توسط مخترع آمریکایی، وان فیلیپس در دهه ۷۰ به طور خاص برای فعالیت ورزشی ساخته شد. این نوآوری موج جدیدی از طراحی اندام مصنوعی مختص ورزش را ایجاد کرد. با پروتزهای مناسبتر، افراد دارای نقص عضو میتوانند زندگی فعالانهتری داشته باشند. ون فیلیپس به جای تقلید از استخوانهای انسان، تلاش کرد بر پروتزی جایگزین رباطها و تاندونهای اندام قطع عضو متمرکز شود.
تیغههای مخصوص دویدن از ۸۰ لایهی کربنی فشرده تشکیل میشوند که سختتر از فولاد است. با این حال توانایی جایگزینی خاصیت ارتجاعی و نوسان حالت دویدن را دارد. تیغههای مخصوص نه تنها برای دویدن بلکه برای رشته ورزشی بسکتبال، فوتبال، بیسبال و هر ورزش که نیاز به دویدن دارد نیز مناسب است.
پروتز های مخصوص شنا کردن
شنا کردن هم پروتزهای خاص خود را دارد. پروتزهای پا مختص شنا به گونهای طراحی میشوند که تعادل کاربر را حفظ کنند. همچنین این پروتزها در برابر آب و رطوبت مقاوم هستند و می توانند به شناگر کمک کنند تا به سرعت پای معمولی شنا کنند. این پروتزها نیز علاوه بر شنا در ورزش هایی مانند واترپلو که نیاز به شنا دارند نیز استفاده می شود.
پروتزهای مخصوص کوهنوردی
حتما بارها در خبرها کوهنوردانی را دیده اید که با یک یا دو پای قطع شده و با کمک گرفتن از پروتزهای مخصوص موفق به فتح قله ها شده اند. این نوع از پروتزها در ابتدا توسط یک کوهنورد و صخره نورد حرفه ای که دو پای خود را تا زیر زانو از دست داده بود، طراحی شد. امروزه پروتزهای بالاتنه و پایینتنه مناسب بالارفتن و صعود وجود دارد. افراد داری قطع عضو بالاتنه میتوانند از اتصالات قلابمانند در راستای انطباق با زوایا و لبهها استفاده کنند.
پروتز مخصوص قایقرانی
ورزش قایقرانی نیز با استفاده از پروتزهای دست امکانپذیر می شود. اتصالات مناسب اندام بالاتنه برای پدال زدن و قایقرانی ساخته شده است. قلابها اجازه میدهند که بتوان به آسانی در آب با قایق حرکت کرد.
پروتزهای اسکی
پروتزهای اسکی با انعطاف پذیری و کشش مناسب این ورزش ساخته میشوند. این اندام مصنوعی برای ورزشهای آبی مثل اسکی روی آب مناسب است. به گونهای طراحی شدهاند که به راحتی در کفش اسکی راحت باشند. همچنین با این پروتزها می توان ورزش هایی مانند اسنوبورد را نیز انجام داد.
پروتزهای مخصوص بسکتبال و والیبال
بسکتبالیست ها علاوه بر نیاز به پروتزهای پا مخصوص دویدن، ممکن است به پروتزهای دست نیز نیاز داشته باشند. پروتز بسکتبال برای نقص عضو بالاتنه به گونه ای طراحی شدهاند که شکل و و اندازه توپ را تحمل میکند و امکان دریبل کردن را به ورزشکار میدهد. افزون بر این پروتز والیبال نیز اجرای همه حرکات بازی را امکان پذیر میکند.
ساخت انواع پروتزهای ورزشی در صحت بخش
کلینیک ارتوپدی فنی صحت بخش از جمله مراکز پیشرو در ارائه پروتزهای مخصوص ورزشکاران است که انواع پروتزها را بر اساس نیاز فرد و به منظور استفاده در رشته های ورزشی مختلف عرضه می کند. هم اکنون برخی از ورزشکاران پاراالمپیکی کشور از پروتزهای طراحی شده در صحت بخش برای حضور در رقابت های ملی و بین المللی استفاده می کنند.