تقاطع ارک جدید و طالقانی، جنب بانک صادرات، ساختمان جـم، طبقه اول | تلفن: ۲ - ۳۵۵۷۴۹۶۱ (۰۴۱)
کلینیک ارتوپدی فنی صحت‌بخش

پروتز هوشمند دست

پرتز اندام فوقانی

دست انسان دارای توانایی انجام حرکات گوناگون با دامنه حرکتی متفاوت و پیچیده است. به همین علت به این عضو فعال بدن مغز دوم می گویند. در دست گرفتن اشیاء مختلف بدون آسیب رساندن به آن جسم و حفظ کنترل حرکت و فشار امری است که برای هر شخص سالمی، عادی تلقی می شود. ولی برای فردی که دچار نقص عضو شده باشد امری دشوار و تا حدی غیر ممکن خواهد بود.
امروزه با پیشرفت علم و تولید دست های الکتریکی و بیونیکی تحولی شگرف در دنیای مددجویان رخ داده و انجام حرکات روزمره بطور صحیح و راحت دیگر رویایی دوری نیست. و بیماران می توانند از انواع پروتز های دست مصنوعی که شامل هوشمند، ثابت، مکانیکی و الکتریکی هستند بنا بر شرایط خاص خود استفاده کنند.

پروتز دست مایوالکتریکی

اولین دستهای هوشمند مایو الکتریک اوایل سال ۱۹۸۰ میلادی وارد بازار شد. نسل جدید این پروتز ها از باتری و موتور الکتریکی و سنسورهای حساس تشکیل می شوند. پروتز های هوشمند قابلت خم شدگی و فلکشن -اکستنشن را همانند دست سالم فرد دارند. روی هر انگشت یک موتور کوچک قرار گرفته که کنترل انگشتان دست را آسانتر می کند و بیماران با نزدیک کردن انگشتان شصت اشاره و انگشت وسط خود می تواند به راحتی اشیاء را جابجا کنند. (در این پروتز هوشمند انگشت حلقه و کوچک صرفا برای زیبایی است و کاربرد خاصی ندارد.) انگشتان سیگنالهایی را از طریق سنسور های تعبیه شده در موتور الکتریکی می گیرند و سپس این سیگنال ها توسط فیبرهای عصبی به مغز می رسند و آنجا تبدیل به حرکات مکانیکی دست می شوند.
نتیجه میگیریم سیگنال ها با حرکات دست فرد رابطه ای مستقیم دارند به طوریکه سیگنال های ضعیف حرکاتی کند و سیگنال های قوی حرکات تند تری تولید می کنند.

مزایای استفاده از پروتز الکتریکی

از جمله مزایای چنین دستهای هوشمند دامنه ی حرکتی نسبتا زیاد در جهات مختلف میباشد. طوریکه بیمار بعد از جراحی دوباره میتواند به استقلال جسمی خود برگردد. همچنین وزن نسبتا کمتری که در مقایسه با پروتزهای عادی دارند. ( در حدود ۸۸ تا ۸۸۰ گرم) توان خواه روی استمپ خود احساس سنگینی نمی کند. از آنجا که مغز انسان قدرت زیادی در وفق پذیری دارد بیمار با مدت کمی تمرین و تکرار می تواند بسیاری از حرکات را بطور غریضی انجام دهد و دچار مشکل نشود.

معایب استفاده از پروتز الکتریکی

طبیعی است که هیچ پیشرفتی بدون نقطه ضعف و خالی از  اشکال نیست. پروتز های مصنوعی هوشمند نیز از این قاعده مستثناء نیستند. از جمله معایبی که می توان به آن اشاره کرد، هزینه تولید و تعمیر بالای آن است. علاوه بر این چنین سیستمی به شارژ شدن منظم نیاز دارد و ممکن است نیاز به تعویض باتری داشته باشد. همچنین زمان زیادی که صرف ریکاوری، تمرین و عادت به استفاده خواهد شد.

 

 

پروتزها

پروتز به وسیله ای مصنوعی می گویند که جایگزین قسمت از دست رفته بدن می شود. اگر چه وسایل مصنوعی در قسمت های مختلفی از بدن بکار می روند، ولی در ارتوپدی منظور از پروتز، اندام مصنوعی است.
پروتز ها یا اندام های مصنوعی به دو دسته زیبایی و کاربردی تقسیم می شوند. پروتزهای ارتوپدیک و کاربردی به انواع اندام فوقانی و پروتز های اندام تحتانی تقسیم شده اند.
بالاترین قسمت پروتز بشکل کاسه بوده و سوکت نام دارد. که پایین ترین قسمت اندام یعنی استمپ داخل آن قرار می گیرد. در واقع راحتی و تاثیر پروتز به نحوه اتصال سوکت به اندام فرد بستگی دارد. سوکت ها متناسب با وضعیت بدنی و اندامی هر فرد به دو صورت دستی و یا با استفاده از پرینتر های سه بعدی و اسکن، طراحی و ساخته می شوند.
جهت ساخت سوکت دستی باید از اندام فرد قالب گچی تهیه گردد. استفاده از پروتز های مقدماتی مزایای زیادی برای افراد دچار قطع عضو دارد. پروتز های مقدماتی به استمپ فرد این امکان را می دهد تا ورم کاسته شود و زخم کاملا بهبود یابد. این فرایند تا حدود شش ماه یا کمی بیشتر ادامه پیدا می کند. فرد روی استمپ خود از لایه های جوراب پروتزی یا ژل های سیلیکونی استفاده می کند. سپس سوکت می پوشد تا از پوست حساس استمپ مراقبت کند. همینطور که ورم استمپ کم می شود به صورت روزانه ازسایز استمپ نیز کاسته خواهد شد. فرد با کاسته شدن حجم استمپ به لایه های جوراب زیر سوکت اضافه می کند تا باعث جلوگیری از لق زدن سوکت روی استمپ شود. هر گاه سوکت کاملا گشاد شد نشان دهنده لاغر شدن استمپ است و باید سوکت جدیدی بر اساس حجم جدید استمپ ساخته شود. وقتی حجم استمپ ثابت ماند و فرد قادر به انجام تمام فعالیت ها شد، میتوان پروتز قطعی و دائمی را با قالب گیری از روی استمپ برای بیمار تهیه کرد.
فشارها و نیروهای متعددی در سوکت موجود است. یک سافت سوکت علاوه بر محافظت از اندام باقیمانده (استامپ) می بایست بتواند نیروهای مرتبط با فعالیت هایی نظیر ایستادن و حرکت را منتقل کند. از جمله نیروهای برشی، فشاری و چرخشی. ساختار کلی باید توانایی مهار کردن تمام این نیروها را داشته باشد.

جنس سوکت

استفاده از سوکتی که جنس مناسب و ضد حساسیت داشته باشد و در عین حال راحتی بیمار در پوشیدن آن تضمین گردد، اهمیت بالایی دارد. عمده ترین موادی که تا به امروز در ساخت سوکت ها به کار رفته است، سیلیکون ها (رابر و ژل) و پلی یورتان (فوم و ژل) هستند.

سافت سوکت

سافت سوکت بخش نرم داخل سوکت اصلی می باشد که به صورت بالشتکی نرم است که استمپ بیمار داخل آن قرار میگیرد. سافت سوکت به دو صورت فومی و ژلی یا سیلیکونی می باشد.

سیستم واسط

واسط ها بین فرد و سطح سخت سوکت قرار می گیرند و می توانند نقش ضربه گیری و تعلیق داشته باشند که شامل انواع جوراب ها، فوم ها و ژل لاینر ها می شود. ژل لاینرها پیشرفت بزرگی در تکنولوژی هستند که از حدود سال ۱۹۸۰ ساخت پروتز با آنها شروع شده است . واژه ژل لاینر اغلب برای لاینرهای ساخته شده از سیلیکون، ترموپلاستیک الاستومرها وپلی اورتان ها استفاده شده است. ژل لاینرها ضریب اصطکاک بالاتری نسبت به فوم ها و جورابها دارند، به پوست چسبیده و نقش یک لایه پوست را بازی می کنند و از پوست بیمار در برابر پارگی، ساییدگی و خراشیدگی محافظت می کنند. یکی از انواع این لاینرها ترمو لینها می باشند که از جمله پیشرفت های چشمگیر در این عرصه محسوب می شود.
این نوع از لاینر ها از پیش ساخته اند و بصورت آماده قابل دسترسی هستند. جنس آنها پری پلی پدیلن است که باعث شده بسیار نرم بوده و حالت کشسانی داشته باشند. در نتیجه پروتز را سبک کرده و باعث سهولت در استفاده و نحوه پوشش بیمار می شوند. بعلت بافت نرم، شکل پذیری متناسب و قابلیت شستشو برای استفاده تمام بیماران و افراد مستعد و مبتلایان به هرگونه بیماری، از جمله دیابت و شکستگی استخوان مناسب هستند.

==
منابع: ottobock.com

Hangerclinic.com

Explainthastuff.com

سوالی دارید؟ با ما صحبت کنید!
مکالمه را شروع کنید