صحت بخش

زانوی ضربدری  به حالتی گفته می شود که درآن زاویه بالای ساق پا به طرف داخل میباشد و زانوها در تماس با یکدیگر قرار می گیرند و مچ ها ازهم دور می شوند.بسیاری از کودکان تاسن ۳سالگی دچار ساق پای خمیده هستند و علت پای ضربدری در این کودکان خم بودن ساق پا در رحم مادر است و این کودکان تاسنین ۴یا ۵ سالگی با کجی زانو یا زانوی ضربدری مواجه هستند و درسن ۶ یا ۷سالگی پای آن ها صاف می شود اگرچه در برخی ازکودکان این کج بودن ادامه پیدا می کند. از علائم زانو ضربدری کج بودن زانو است، دراین موارد دلیل کج بودن زانو می تواند  بر اثر شرایطی مانند بیماری نرمی استخوان یا بدشکلی های ژنتیکی باشد. در ادامه ببیشتر به این عارضه و درمان پای ضربدری می پردازیم.

علائم زانوی ضربدری

ظاهر پاها و وضعیت زانوها در بسیاری از موارد به وضوح نشان دهنده وضعیت زانوی ضربدری هستند  . نزدیک شدن زانوها به خط میانی بدن و دورشدن قوزک داخلی مچ پا ازیکدیگر  و سائیده شدن زانوها به یکدیگر به هنگام راه رفتن از علایم واضح و روشن زانو ضربدری هستند . سایر علائم پا ضربدری در ادامه آورده شده اند:
– کوتاهی تاندون آشیل
– تمایل کشکک ها به خارج و احتمال بروز نیمه دررفتگی آن
– خستگی زود رس به هنگام راه رفتن و دویدن
– درد پشت ساق وجلوی ران
– کوتاهی قد
– آرتروز زانو زودرس
– سائیدگی بیش از حد کناره داخلی کفش
– راه رفتن با پاهای چرخیده به خارج و گاه به طور عکس با چرخش پنجه پا به داخل
– نوزادان به خاطر وضعیت فشردگی آن ها در رحم مادر با پای پرانتزی به دنیا می آیند. پاهای کودک با آغاز راه رفتن  قوی تر می شوند و زانو ها به سمت داخل حرکت می کنند(در حدود ۱۲ تا ۱۸ ماهگی). اما در بعضی کودکان در ۳ سالگی، پاها بیش از اندازه به سمت داخل ( زانوی ضربدری) می شوند. در این زمان موقع ایستادن کودک، زانوها با یکدیگر تماس داشته، اما قوزک ها از یکدیگر جدا هستند.

همچنین پای ضربدری می تواند در نتیجه مشکلات یا بیماری های خاص همچون موارد زیر ایجاد شود:
– نرمی استخوان براثرکمبود ویتامین دی دربدن
– شرایط کبود سایر موادغذایی مانند ویتامین سی
– عوامل نادر ژنتیکی مانند ابتلا به سندروم کوهن
– وارد شدن آسیب به استخوان ساق پا (در این حالت فقط یک پا دچار خم یا انحنا می شود)
– اضافه وزن یا چاقی
– در بزرگسالان کجی استخوان می تواند بر اثر هرگونه صدمه مانند شکستگی مچ پا و بیماری هایی مانند آرتروز استخوان یا روماتیسم ایجاد شود

پای ضربدری همچنین ممکن است  با مشکل صافی کف پا ارتباط داشته باشد. هنگامی که زانوها در موقعیتی قرار می گیرند که بیش از حد خم و انحنا دارد، مفاصل پا مجبور به چرخش در محل خود می شود. این شرایط باعث وارد شدن فشار و کشیدگی زیاد به غضروف ها، تاندون ها و نیز بافت نرم داخل انحنای پا می شود.

روش های درمان
برای کودکانی که به دیسپلازی استخوان مبتلا هستند، دارو درمانی می تواند نقش تعیین کننده و تاثیرگذار داشته باشد.. استفتده از داروهای مسکن و ضد التهاب نیز میتواند در کاهش درد و التهاب ناشی از دفورمیتی زانو کمک کند.
همچنین پزشک متخصص یا فیزیوتراپیست می توانند برنامه تمرینی مخصوصی رابرای اصلاح وضعیت زانوی ضربدری در کودکان طراحی کنند. فیزیوتراپیست می تواند یک برنامه ورزشی برای کمک به استحکام عضلات ضعیف طراحی کند وقتی مفصلی در تمام اوقات در یک وضعیت غیرهم تراز قرار داشته باشد.
سفتی مفاصل و عضلات باعث می شود که ورزش کردن و انجام حرکات استقامتی مخصوص آن ناحیه دشوار شود. فیزیوتراپیست می تواند زانوی شما را معاینه کند، متوجه شود کدام ساختارها سفت شده اند و یک برنامه کششی مناسب  و حرکات اصلاحی زانوی ضربدری برای شما عرضه کند.
استفاده از زانوبند یا آتل در شب برای درمان (زانوی پرانتزی) و همچنین زانوی ضربدری توصیه می شود. کارکرد زانوبند شبانه ای که به کفش متصل است کشیدن زانو به سمت وضعیت صحیح آن است. گاهی اوقات، این زانوبندها باید به صورت سفارشی ساخته شوند.
کفی های سفارشی برای زانوی ضربدری و اصلاح حرکت غیرنرمال پا و توزیع وزن در پا کمک می کند. چرخش بیش از حد پا به داخل  با کفی های طبی اصلاح می شود. این کفی ها باعث ثبات پا و اصلاح عدم تعادل ناشی از آسیب دیدگی می شوند.

توصیه مهم

در صورتی که باید این عمل جراحی را انجام دهید و سیگار می کشید ، بسیار مهم است که حداقل دو هفته قبل و سه ماه بعد از انجام این عمل مصرف سیگار را قطع کنید. این دستور به این دلیل است که کشیدن سیگار رسیدن خون به استخوان را دچار اختلا می کند و این موضوع می تواند بازسازی استخوان را به تاخیر بیاندازد یا حتی از بازسازی آن جلوگیری کند.
همچنین در نظر داشته باشید با گذشت حداقل شش تا هشت هفته پس از انجام عمل جراحی برش استخوانی برای اصلاح زانوی ضربدری ، می توانید دوباره رانندگی کنید.

زانوی ضربدری بیشتر در کودکان روی می‌دهد و معمولاً مسئله نگران‌کننده‌ای نیست اما در صورتی ‌که این عارضه در بزرگسالان روی دهد باید مورد توجه قرار گیرد.
اگر زانوی ضربدری به ‌خودی ‌خود اصلاح نشد و یا اگر این عارضه در اثر مشکلات زمینه‌ای ایجاد شود احتمالاً به درمان نیاز می‌باشد.

علائم زانوی ضربدری
– هنگامی ‌که زانوها با یکدیگر تماس داشته باشند و مچ پا و پاها بسیار از هم دور باشند.
– اختلال در راه رفتن
– طریقه راه رفتن (طرز راه رفتن) به حالتی غیرطبیعی و نادرست

چه عواملی موجب عارضه زانوی ضربدری می‌شود؟

دلایل متعددی موجب زانوی پرانتزی می‌شود این دلایل عبارتند از: تولد یا رشد، آسیب‌دیدگی، کمبود ویتامین، عوامل ژنتیکی و بیماری‌های مفصل. علل ایجادکننده پای پرانتزی ممکن است در کودکان و بزرگسالان متفاوت باشد.

تولد یا رشد

زانوی ضربدری عارضه بسیار شایعی در میان کودکان می‌باشد. در اکثر موارد عارضه پای پرانتزی با بزرگتر شدن کودکان از بین می‌رود اما در صورتی ‌که به مرور زمان عارضه برطرف نشد احتمال دارد که کودک به بیماری‌های استخوانی مبتلا باشد.
شکستگی کوزن شکستگی‌هایی است که شامل شکستگی استخوان درشت‌نی می‌باشد. این نوع شکستگی‌ها موجب بدشکلی و ناهنجاری پا می‌شود. این عارضه بیشتر در کودکانی که ۳ تا ۶ سال دارند روی می‌دهد. کودکانی که این عارضه را تجربه می‌کنند ممکن است به عارضه پای ضربدری مبتلا شوند.
راشیتیسم عارضه‌ای است که در نتیجه کمبود ویتامین D به وجود می‌آید. به علت این عارضه، استخوان‌های کودکان نرم و ضعیف می‌شود. این بیماری همچنین می‌تواند موجب تأخیر در رشد و بروز درد و ضعف عضلات شود.
زانوی ضربدری در بزگسالان ممکن است به علت عوامل ژنتیکی باشد که ممکن است از یکی از والدین یا هر دوی آنها به فرد منتقل شده باشد.

آسیب‌دیدگی

زانوی ضربدری در بزرگسالان ممکن است همانند کودکان به دنبال شکستگی ساق پا که اصلاح‌نشده روی دهد. همانطور که درباره شکستگی استخوان درشت‌نی (تیبیا) در فوق گفته شد این نوع شکستگی موجب بروز ناهنجاری در پا می‌شود که درنتیجه‌ی آن ممکن است عارضه پای پرانتزی روی دهد.

بیماری مفصلی

چندین عارضه‌ی پزشکی وجود دارد که اگر بزرگسالان به این عارضه‌ها مبتلا باشند ممکن است به پای ضربدری نیز مبتلا شوند. بعضی از این عارضه‌ها عبارتند از: استئو آرتریت یا روماتیسم مفصلی. فقط آرتروز نیست که می‌تواند موجب بروز پای ضربدری شود بلکه پای ضربدری نیز می‌تواند در آینده موجب آرتروز شود.

وزن

چاقی و اضافه‌وزن نیز می‌تواند منجر به بروز عارضه زانوی ضربدری شود.

درمان توسط پزشک 

پزشک جهت درمان زانوی ضربدری و تشخیص اینکه آیا فرد به عارضه زانوی پرانتزی مبتلا است یا خیر چندین اقدام را انجام می‌دهد که عبارتند از:
– پاها، باسن و قسمت مچ به پایین را معاینه می‌کند.
– به طرز راه رفتن بیمار توجه می‌کند.
– در زمانی که زانوها با یکدیگر تماس کمی دارند، فاصله میان مچ پاها را اندازه‌گیری می‌کند.
– عکسبرداری اشعه ایکس را تجویز می‌کند تا ببیند که آیا استخوان‌ها دارای مشکلات زمینه‌ای هستند یا خیر.

درمان عارضه پای پرانتزی

اگر می‌خواهید بدانید که چگونه می‌توان بدون انجام عمل جراحی می‌توان عارضه پای ضربدری را درمان کرد باید بدانید که این موضوع تا حد زیادی به عامل ایجاد بدشکلی و انحراف پا بستگی دارد. اگر عامل ایجاد کننده عارضه پای پرانتزی به علت وجود مشکلات ساختاری نظیر ناهنجاری استخوانی باشد به احتمال زیاد انجام روش‌های درمان زانوی ضربدری بدون جراحی به شما کمک نخواهد کرد.

اما اگر عارضه زانوی ضربدری در شما به علت مشکلات زمینه‌ای نظیر وضعیت سلامتی یا ضعیف بودن عضلات ساق پا می‌باشد به احتمال زیادی اصلاح پای ضربدری به ‌وسیله انجام روش‌های بدون جراحی موفقیت‌آمیز خواهد بود.

بریس یا زانوبند

در هر حال اگر علت بروز عارضه زانوی پرانتزی، مشکلات مفصلی باشد که از آرتروز زانو ناشی می‌شوند درمان‌های بدون جراحی مثل بریس ممکن است کمک کند. در صورتی‌ که کشش و انقباض رباط‌ها از جمله رباط جانبی داخل زانو و رباط صلیبی قدامی دشوار است استفاده از بریس نیز در این حالت زیاد کمکی نخواهد کرد. در صورتی ‌که رباط‌های زانویتان همچنان انعطاف‌پذیر هستند، بریس تخلیه کننده وزن یکی از انواع بریس‌هایی است که می‌تواند به درمان کمک کند.

کفش ارتز

روش اصلاحی دیگری نظیر کفش ارتز (کفش طبی) برای درمان پای پرانتزی در بزرگسالان زیاد کمک نمی‌کند اما در صورتی ‌که درد یا ناراحتی احساس می‌کنید می‌تواند به تسکین درد کمک کند.

تمرینات و حرکات ورزشی

تمرینات کششی نیز وجود دارند که بر روی تقویت عضلات پا و قسمت مچ پا به پایین تمرکز دارند و می‌توانند به کاهش شدت والگوس (زاویه دارشدن زانو به خارج) زانو کمک کند. برخی از تمریناتی که می‌توانید انجام دهید شامل حرکاتی نظیر حرکت قدم به کنار، حرکت پلکان، اسکات یا چمباتمه زدن کنار دیوار، فشار دادن زانو، کشش عضله همسترینگ می‌باشد. این حرکات را می‌توان جهت تقویت مفاصل زانو انجام داد که می‌توانند به کاهش شدت حالت ضربدری پا کمک خواهد کرد.
از روش ماساژ درمانی جهت درمان افرادی که از عارضه پای ضربدری رنج می‌برند استفاده می‌شود. این روش شامل حرکت دادن پا به اطراف می‌باشد. هدف اصلی این روش کاهش میزان شدت پای ضربدری و کمک به رشد استخوان است. این روش برای افرادی که به بزرگسالی رسیده‌اند یا اصلاً عوارضی ندارد و یا اینکه عوارض آن اندک است.

کم کردن وزن

اگر دلیل ابتلا شما به پای ضربدری اضافه‌وزن است مسلماً کاهش وزن می‌تواند به بهبود ناهنجاری پا کمک کند. به ‌هر حال ثابت شده است که غالباً میزان شدت پای ضربدری در افراد چاق در مقایسه با شدت آن در افراد لاغر بیشتر است.

کمبود ویتامین

احتمالاً درمان بیماری‌های زمینه‌ای که موجب بروز ناهنجاری در پا می‌شود مؤثرترین روش بدون جراحی برای اصلاح پای ضربدری می‌باشد. یکی از این بیماری‌ها، بیماری به نام راشیتیسم یا نرمی استخوان است که علت آن کمبود ویتامین D می‌باشد. به ‌سادگی با درمان این بیماری استخوان‌ها سالم می‌شود که درنهایت به اصلاح زانوی ضربدری کمک می‌کند.
یکی دیگر از بیماری‌هایی که بر اثر کمبود ویتامین ایجاد می‌گردد و می‌تواند موجب بروز پای ضربدری شود، بیماری اسکوروی است. اسکوروی به علت کمبود ویتامین ث به وجود می‌آید. هر دوی این بیماری‌ها به‌وسیله مصرف مکمل‌های ویتامین دی و ث و تزریق ویتامین و یا رژیم غذایی مناسب درمان می‌شوند.

عمل جراحی

روش عمل جراحی شامل افزودن یا برداشتن استخوان می‌باشد که این روش جراحی با نام استئوتومی شناخته می‌شود.

ارتوپدی فنی زیر مجموعه ای از رشته های وابسته به پزشکی است که هدف از آن تولید ارتوز و پروتز و آموزش بیمار برای استفاده از آنها است.
کسانی را که در این رشته فعالیت میکنند اگر ارتوز تولید میکنند ارتوتیست Orthotist و در صورتیکه پروتز یا اندام مصنوعی میسارند پراستتیست Prosthetist مینامند. ممکن است یک نفر در هر دو این رشته ها فعالیت داشته باشد.
پروتز ها اندام های مصنوعی هستند که برای بیمار ساخته شده و در جای اندام طبیعی از دست رفته گذاشته میشوند. بیماران به علل متفاوتی ممکن است یک اندام یا قسمتی از آن را نداشته باشند. یک نوزاد ممکن است در بدو تولد فاقد قسمتی از اندام باشد و ممکن است یک اندام غیر کارا یا بد شکل داشته باشد که پزشک برای بهتر کردن شکل یا کارآیی آن مجبور به قطع قسمتی از آن و سپس جایگزینی قسمت قطع شده با یک قسمت مصنوعی باشد.
هر فردی ممکن است در طول زندگی خود به علت ضربات وارده به اندام یا سوختگی یا سرمازدگی یا دیگر حوادث دچار آسیب های شدیدی شود که منجر به قطع عضو گردد. گاهی اوقات هم ابتلا به بعضی بیماری ها مانند دیابت موجب از دست رفتن قسمتی از اندام شود. تمام این بیماران نیاز به اندام مصنوعی دارند تا نه تنها شکل و ظاهر بهتری داشته باشند بلکه کارآیی آنها هم بهتر شود. یک فعال ارتوپدی فنی اندام مصنوعی بیمار را متناسب با دیگر قسمت های بدن وی ساخته و آن را برای بیمار آماده میکند.
ارتوز یا بریس ها وسایلی هستند که در کنار اندام قرار گرفته و حرکات آن را در جهاتی خاص محدود کرده یا کنترل میکنند. بیماران به علل متفاوتی ممکن است نیاز به ارتوز داشته باشند.
بیمارانی که به علت مشکلات مادرزادی کنترل مناسبی روی حرکات مفاصل خود ندارند از ارتوز استفاده میکنند. بدنبال آسیب هاییکه بعد از تصادفات و یا دیگر ضربات به اندام ها وارد میشود و یا بعد از اعمال جراح ممکن است بیماران تا مدتی نیاز به استفاده از بریس یا ارتوز داشته باشند. بسیاری از بیماری های سیستم عصبی محیطی و مرکزی که موجب عدم توانایی بیمار در کنترل اندام هایش میشوند نیاز به ارتوز دارند.
ارتوز ها ممکن است از قبل آماده باشند و یا به توسط ارتوپدی فنی ساخته شوند. در مواردی که بیمار از یک ارتوز از قبل آماده شده استفاده میکند ارتوپدی فنی میتواند طرز درست استفاده از آن را به بیمار آموزش داده و در صورت لزوم تغییراتی در آن بدهد که اندازه اندام بیمار شود. برای بعضی بیماران لازم است که ارتوز به اندازه اندام بیمار ساخته شود. ارتوپدی فنی این ارتوز ها را ساخته و طرز استفاده از آنها را به بیمار آموزش میدهد. همچنین ساختن و مراقبت از ارتوز ها از وظایف ارتوپدی فنی است.
کسانی که در زمینه ارتوپدی فنی تحصیل کرده و فعالیت میکنند ممکن است تکنیسن باشند و یا ممکن است مدرک کارشناسی، کارشناسی ارشد و یا دکتری در رشته ارتوپدی فنی داشته باشند. تمام این مقاطع در ایران و بسیاری کشورهای دیگر تدریس میشود. کسی که در رشته ارتوپدی فنی تحصیل کرده و فعالیت میکند باید دانش بالایی در زمینه آناتومی بدن انسان و بیماری های سیستم حرکتی داشته باشد. این افراد همچنین دانش و مهارت های بالایی در زمینه های فنی و دانش مکانیک و علم استفاده از مواد دارند.

پروتز (پروتز پا)  Prosthesis به یک وسیله مصنوعی میگویند که جایگزین یک قسمت از دست رفته بدن می شود. اگرچه وسایل مصنوعی در قسمت های مختلفی از بدن بکار میروند ولی در ارتوپدی منظور از پروتز بیشتر اندام مصنوعی است. البته سر مصنوعی استخوان ران که از جنس فلز بوده و در شکستگی های گردن استخوان ران از آن استفاده میشود را هم پروتز می نامند.

پروتز یا اندام مصنوعی را در مواردی بکار میبرند که قستی از اندام به علتی وجود ندارد:
– قسمتی از اندام ممکن است بصورت مادرزادی وجود نداشته باشد
– قسمتی از اندام ممکن است بدنبال آسیب های شدید ناشی از ضربه از بین برود
– قسمتی از اندام ممکن است به علت بیماری مانند دیابت از بین برود
– قطع یک اندام یا قسمتی از آن را آمپوتاسیون Amputation می نامند.

پروتز های اندام ممکن است، یک قسمتی باشد، دو یا چند قسمتی بوده و بین قسمت های آن مفصل متحرک وجود داشته باشد و یا چند قسمتی و با مفصل باشد و همراه موتوری باشد که با دستور فرد حرکت میکند
بالاترین قسمت پروتز یا اندام مصنوعی بشکل یک کاسه بوده و به آن سوکت Socket میگویند و پایینترین قسمت باقیمانده اندام (که به آن استامپ Stump میگویند) در آن فرو میرود تا بدین وسیله اندام مصنوعی به بدن متصل شود.
در سال های اخیر با استفاده از فیبر کربن – که بسیار محکم و در عین حال سبک است – و همچنین با پیشرفت دانش الکترونیک گام های بلندی در بهتر کردن اندام های مصنوعی برداشته شده است.

پای مصنوعی از جنس فیبرکربن برای دویدن

در اندام های مصنوعی که به اختیار بیمار و با موتور الکتریکی حرکت میکنند سنسورهای الکتریکی را بر روی پوست عضلات استامپ میگذارند.
با انقباض عضلات استامپ که با اختیار بیمار انجام میشود سنسورها تحریک شده و با دستور سنسورها موتورهای الکتریکی مربوطه به حرکت درآمده و اندام در جهتی که بیمار تمایل دارد حرکت میکند.

اندام های مصنوعی با موتور الکتریکی

در انواع جدیدتر اندام مصنوعی دست که پنج انگشت آن حرکت مستقل دارند ابتدا با یک عمل جراحی اعصاب مربوط به حرکت انگشتان را به عضله دیگری مثلا عضله سینه بیمار منتقل میکنند.
با دستور بیمار برای حرکت هر انگشت تحریک الکتریکی به عضله سینه وی رفته و قسمت خاصی از آن عضله را تحریک میکند.
از طریق سنسوری که بر روی پوست آن قسمت عضله سینه ای کار میگذارند این تحریک دریافت شده و پس از آنالیز توسط کامپیوتر به موتور انگشت مربوطه رفته و آن را حرکت میدهد.

در گذشته بخش واسط بین استامپ و سوکت سخت پروتز را لایه ای از جنس پلی فوم تشکیل می داده است. با پیشرفت تکنولوژی و تولید مواد سازگار با بدن، این بخش جای خود را به لاینرها داده است که ممکن است از جنس سیلیکون، پلی یورتان و … باشد.
در این جا ضمن معرفی لاینرها و ویژگی های آنها به مزایا و مشکلات استفاده از لاینرها پرداخته می شود.
کمپانی های سازنده عملا به صورت معمول از چهار نوع پلیمر استفاده می کنند. لاینرهای متداول عبارتند از: لاینرهای سیلیکونی، پلی یورتانی (ژل لاینر)، ترمولین سافت و اکسترا سافت.

این لاینرها هم پیش ساخته هستند و هم برای فرد به صورت اختصاصی ساخته می شوند که در این صورت به علت نیاز به قالب پوزتیو استمپ و ساخت، گران می باشند ولی فتینگ و تطابق خوبی با استامپ دارند.

این روش بیشتر برای استمپ هایی که در آنها دفورمیتی وجود داشته باشد و یا به شدت مخروطی باشند استفاده می شود. در مواردی که نخواهیم از کپ انتهایی استفاده کنیم لاینرهای پیش ساخته می توانند با کانکشن و یا بدون کانکشن باشند و یا دارای رینگ seal-in باشند.

لاینرها گاهی دارای پوشش پارچه ای هستند که باعث استحکام و تسهیل در پوشیدن لاینر می شوند. در صورت نداشتن پوشش، برای پوشیدن باید از اسپری های روان کننده یا از روش رول کردن و یا از پودر تالک برای جا زدن استامپ دارای لاینر در داخل سوکت سخت استفاده شود.

اصطلاحا کفش طبی به کفشی گفته می شود که در کارگاهی خاص، با تجویز پزشک و زیر نظر مهندسین ارتوپدی فنی ساخته شود.
بیمارانی هستند که به دلیل مشکلاتی از قبیل قطع عضو در ناحیه پا و یا قسمتی از پنجه و دیگر بیماری ها دچار دفورمیتی و ناهنجاری شده اند که استفاده این افراد از کفش طبی و کفی های مخصوص می تواند، کمک قابل توجهی را به این عزیزان بکند.
و اما کفش هایی که در بازار و مغازه های کفش فروشی موجود است و گاهی برای فروش بیشتر، نام کفش طبی روی آن ها می گذارند که ممکن است واقعیت نداشته باشد. بعضی از کفش ها که جدیدا در بازار یافت می شوند که به آن ها نیز کفش طبی گفته می شود، این کفش ها طبی نیستند. این کفش ها فقط برای افراد سالم خوب هستند نه برای کسانی که با مشکلات و دمفورمیتی های شدید مواجهند.

کفی طبی چگونه ساخته می‌شود؟

امروزه در بسیاری از مراکز توانبخشی وکلینیک های ارتوپدی فنی، با معاینه بالینی و لمس کف پا، مشاهده چگونگی راه رفتن و بر اساس تجربیات متخصص، کفی طبیبرای افراد تهیه می شود.
در مراکز توانبخشی در کشورهای پیشرفته، اطلاعات شخص با استفاده از دستگاه های اندازه گیری نیرو و فشار کف پا در حالت حرکت و ایستاده دریافت و پردازش می شود.
نحوه توزیع فشارهای کف پا با امکانات گرافیکی به صورت نوار کف پا نشان داده می شود. به کمک چنین اطلاعات کمی و کیفی، متخصصین با سهولت بیشتری می توانند نسبت به تجویز دقیق تر کفی اقدام نمایند.

کاربرد کفش ها و کفی های طبی در دفورمیتی ها

دفورمیتی ( بدشکلی) در ناحیه پا در اثر حوادث و بیماری ها عارض می شود و بیماران را با مشکلات زیادی در راه رفتن و زندگی روزمره دچار می کند حتی در کودکان و نوجوانان استفاده از این نوع کفش ها به اصلاح و درمان آنان می انجامد.

سن مناسب برای تهیه کفش های طبی

از سنین خردسالی باید پای کودک را با کفشی مناسب آشنا کرد تا او اولین گام هایش را درست بردارد. پای کودک گوشتی است، او نیاز به کفشی دارد که پاشنه اش سفت و ساق دار باشد تا مچ پایش را بگیرد. بدین طریق کودک موقع راه رفتن محکم قدم برمی دارد. از نظر پزشکان متخصص استفاده از کفی طبی در افرادی که تغییر شکل آن ها هنوز به صورت ثابت درنیامده است، مفید است. یعنی در کودکان با استفاده از کفیطبی می توان صافی کف پا، پای طاقدیسی، انحراف پاشنه و انحراف زانوها به طرفین را اصلاح کرد. در سنین بالاتر نیز کفی اثر نگهدارنده دارد.

برهمین اساس، افراد نیازمند به استفاده از کفی های طبی شامل موارد زیر می شوند:
۱- افراد دارای ناهنجاری های متحرک، برای اصلاح (صافی کف پا در کودکان)
۲- افراد دارای ناهنجاری های ثابت برای کاهش درد و توزیع فشار
۳- افراد دارای پاهای دردناک برای کاهش درد (خار پاشنه و التهاب کیسه زلالی زیرپاشنه)
۴- برای جلوگیری از تغییر شکل پا. اگر این کفی ها برای کودکان در سنین ۷ تا ۱۲ سال که کف پای آن ها درحال شکل گیری است، مورد استفاده قرار گیرد حاصل آن برخورداری از کف پایی استاندارد تا آخر عمر است. به علاوه این کفی ها درباره زنان باردار که در یک دوره ۶ ماهه با اضافه وزن تحمیلی روبه رو هستند، توصیه می شود

زانوی پرانتزی و زانوی ضربدری از مشکلات شایع کودکان می باشد. در این بیماران درحالت ایستاده، زانوها از هم فاصله داشته درحالیکه قوزک ها به هم چسبیده‌اند و پاها حالت پرانتز می‌گیرند. زانوی ضربدری در مقابل زانوی پرانتزی است. در کلینیک صحت بخش خدمات ویژه برای بیماران زانوی ضربدری، پروتز پا و… ارائه می شود.

علل تغییر شکل های مفصل زانو

۱- فیزیولوژیک
۲- عدم یکنواختی صفحات رشد انتهای تحتانی ران، انتهای فوقانی درشت نی و نازک نی(فیبولا)
عدم یکنواختی صفحات رشد به چند دلیل اتفاق می افتد که عبارتنداز: تروما(ضربه)، عفونت ها، استئوکندروز صفحه رشد انتهای فوقانی درشت نی، بیماری های متابولیک و تغذیه ای(مثل راشیتیسم) و موارد عدم تعادل عضلانی(مثل پولیومیلییت).
۳- بد جوش خوردن شکستگی های اطراف مفصل زانو

یک نکته مهم

پرانتزی شکل شدن زانوها در اطفالی که تازه به راه افتاده اند غالبا فیزیولوژیک بوده و خود به خود اصلاح می شود. این تغییر شکل در کودکانی که زودتر از معمول راه می افتند شایع تر است. پرانتزی شکل شدن زانوها معمولا تا ۱۸ ماهگی اصلاح شده و احتیاجی به درمان ندارد.

درمان (Treatment):

درمان بیماری اصلی که باعث تغییر شکل زانو شده ضروری است. در صورتیکه تغییرشکل خفیف باشد زاویه دار شدن زانو را می توان با کفش طبی درمان کرد. برای اصلاح والگوس از Medial heel wedge (بلندکردن قسمت داخلی پاشنه) و جهت اصلاح واروس از Lateral heel wedge (بلندکردن قسمت خارجی پاشنه) استفاده می شود.
در کودکان درصورتیکه تغییرشکل شدیدتر باشد علاوه بر تجویز کفش طبی باید بریس مناسبی را به کار برد. در کودکانی که درمان های فوق موثر نباشد و یا تغییر شکل خیلی شدید باشد باید آن را با عمل جراحی اصلاح کرد که ممکن است بستن صفحه رشد در یک طرف و یا استئوتومی انجام گردد.
اگر پس از بسته شدن صفحه رشد، کفش طبی و بریس، تغییر شکل اصلاح نشود ممکن است عمل استئوتومی صورت گیرد. نوع و محل استئوتومی باید در استخوانی انجام گردد که حداکثر تغییر شکل در آن وجود دارد.

آقای علیرضا کرباسی کارشناس ارشد مهندسی پزشکی توانبخشی معاون فنی کلینیک صحت بخش با شرکت در دوره های آموزشی انستیتوهای اروپایی سعی در بروز کردن دانش فنی و علمی کلینیک صحت بخش می نماید.

کادر اجرایی کلینیک صحت‌بخش که در راس آن آقای علیرضا کرباسی مدیر اجرایی کلینیک قراردارد به طور مداوم با حضور در کارگاههای آموزشی و سمینارهای علمی اروپایی اقدام به ارتقاء دانش فنی مجموعه صحت بخش می کند. چرا که ایمان داریم با کسب دانش بروز دنیا می‌توان خدمات بهتر و مناسبتری به بیماران گرامی ارائه دهیم.

انجمن علمی ارتوز و پروتز ایران در جریان برگزاری یازدهمین کنگره خود طی مراسمی با حضور آقای مرتضی بانک، معاون کل سرپرست نهاد ریاست جمهوری از استاد عارف حسنی کرباسی به عنوان پیشکسوت این صنعت قدردانی کرد و لوح تقدیر کنگره به ایشان اهدا شد.

یازدهمین کنگره ارتوز و پروتز ایران در تاریخ ۲۴ تا ۲۶ آبان ماه سال ۱۳۹۳ با همکاری دانشگاه‌ها و سازمانهای مرتبط در مرکز همایش های رازی تهران برگزار شد.