پروتز هوشمند دست
دست انسان دارای توانایی انجام حرکات گوناگون با دامنه حرکتی متفاوت و پیچیده است. به همین علت به این عضو فعال بدن مغز دوم می گویند. در دست گرفتن اشیاء مختلف بدون آسیب رساندن به آن جسم و حفظ کنترل حرکت و فشار امری است که برای هر شخص سالمی، عادی تلقی می شود. ولی برای فردی که دچار نقص عضو شده باشد امری دشوار و تا حدی غیر ممکن خواهد بود.
امروزه با پیشرفت علم و تولید دست های الکتریکی و بیونیکی تحولی شگرف در دنیای مددجویان رخ داده و انجام حرکات روزمره بطور صحیح و راحت دیگر رویایی دوری نیست. و بیماران می توانند از انواع پروتز های دست مصنوعی که شامل هوشمند، ثابت، مکانیکی و الکتریکی هستند بنا بر شرایط خاص خود استفاده کنند.
پروتز دست مایوالکتریکی
اولین دستهای هوشمند مایو الکتریک اوایل سال 1980 میلادی وارد بازار شد. نسل جدید این پروتز ها از باتری و موتور الكتریكي و سنسورهای حساس تشکیل می شوند. پروتز های هوشمند قابلت خم شدگی و فلکشن -اکستنشن را همانند دست سالم فرد دارند. روی هر انگشت یک موتور کوچک قرار گرفته که کنترل انگشتان دست را آسانتر می کند و بیماران با نزدیک کردن انگشتان شصت اشاره و انگشت وسط خود می تواند به راحتی اشیاء را جابجا کنند. (در این پروتز هوشمند انگشت حلقه و کوچک صرفا برای زیبایی است و کاربرد خاصی ندارد.) انگشتان سیگنالهایی را از طریق سنسور های تعبیه شده در موتور الکتریکی می گیرند و سپس این سیگنال ها توسط فیبرهای عصبی به مغز می رسند و آنجا تبدیل به حرکات مکانیکی دست می شوند.
نتیجه میگیریم سیگنال ها با حرکات دست فرد رابطه ای مستقیم دارند به طوریکه سیگنال های ضعیف حرکاتی کند و سیگنال های قوی حرکات تند تری تولید می کنند.
مزایای استفاده از پروتز الکتریکی
از جمله مزایای چنین دستهای هوشمند دامنه ی حرکتی نسبتا زیاد در جهات مختلف میباشد. طوریکه بیمار بعد از جراحی دوباره میتواند به استقلال جسمی خود برگردد. همچنین وزن نسبتا کمتری که در مقایسه با پروتزهای عادی دارند. ( در حدود 88 تا 880 گرم) توان خواه روی استمپ خود احساس سنگینی نمی کند. از آنجا که مغز انسان قدرت زیادی در وفق پذیری دارد بیمار با مدت کمی تمرین و تکرار می تواند بسیاری از حرکات را بطور غریضی انجام دهد و دچار مشکل نشود.
معایب استفاده از پروتز الکتریکی
طبیعی است که هیچ پیشرفتی بدون نقطه ضعف و خالی از اشکال نیست. پروتز های مصنوعی هوشمند نیز از این قاعده مستثناء نیستند. از جمله معایبی که می توان به آن اشاره کرد، هزینه تولید و تعمیر بالای آن است. علاوه بر این چنین سیستمی به شارژ شدن منظم نیاز دارد و ممکن است نیاز به تعویض باتری داشته باشد. همچنین زمان زیادی که صرف ریکاوری، تمرین و عادت به استفاده خواهد شد.
پروتز به وسیله ای مصنوعی می گویند که جایگزین قسمت از دست رفته بدن می شود. اگر چه وسایل مصنوعی در قسمت های مختلفی از بدن بکار می روند، ولی در ارتوپدی منظور از پروتز، اندام مصنوعی است.
سوکت پروتز برای آمپوته‌های بالای زانو نباید سخت و ناراحت کننده باشد. کیفیت زندگی استفاده کننده از این پروتز ها ( پروتز زانو ) نباید توسط لبه‌های پر فشار پروتز محدود شود.
پروتز (پروتز پا) Prosthesis به یک وسیله مصنوعی میگویند که جایگزین یک قسمت از دست رفته بدن می شود. اگرچه وسایل مصنوعی در قسمت های مختلفی از بدن بکار میروند ولی در ارتوپدی منظور از پروتز بیشتر اندام مصنوعی است. البته سر مصنوعی استخوان ران که از جنس فلز بوده و در شکستگی های گردن استخوان ران از آن استفاده میشود را هم پروتز می نامند.
در گذشته بخش واسط بین استامپ و سوکت سخت پروتز را لایه ای از جنس پلی فوم تشکیل می داده است. با پیشرفت تکنولوژی و تولید مواد سازگار با بدن، این بخش جای خود را به لاینرها داده است که ممکن است از جنس سیلیکون، پلی یورتان و … باشد.
اصطلاحا کفش طبی به کفشی گفته می شود که در کارگاهی خاص، با تجویز پزشک و زیر نظر مهندسین ارتوپدی فنی ساخته شود.
