زانوی ضربدری

کلینیک ارتوپدی فنی صحت‌بخش (مرکز ارائه خدمات پروتز پا, زانوی ضربدری، پای مصنوعی و… در شمالغرب) در سال ۱۳۶۳ فعالیت علمی و تجاری خود را به مدیریت آقای عارف کرباسی شروع کرده است.
ایشان جزء اولین گروه دارندگان مدرک بین‌المللی ارتز و پروتز ایران می‌باشند که این دوره آموزشی در طول سالهای ۴۹ تا ۵۱ به مدت ۲ سال زیر نظر اساتید آلمانی (Dr.Vally) و استاد هاوانسیان در مرکز بین‌المللی سازمان ملل برگزار گردیده است.

اینک ایشان با تجربه ای ۵۰ ساله در این مرکز در حال ارایه خدمات ساخت ارتز، پروتز، کفش و کفی‌های طبی می‌باشند. این کلینیک در سالهای اخیر با شرکت در کنگره‌های ملی و بین‌المللی ارتوپدی به ارایه کارگاههای آموزشی در زمینه ارتز و پروتز و تهیه کفی به روش CAT/CAM پرداخته و با به کارگیری پرسنل متخصص در راستای خدمات فوق فعالیت می‌نماید.

همچنین لازم به توضیح است آقای علیرضا کرباسی کارشناس ارشد مهندسی پزشکی توانبخشی معاون فنی کلینیک صحت بخش با حضور در دوره های انیستیتوهای مطرح اروپایی به طور مداوم و هر شش ماه یکبار در تلاش برای ارتقاء سطح علمی و فنی این مرکز می‌باشد.

این مجموعه با فضایی بیش از ۳۰۰ متر مربع در ۳ طبقه مجزا، همراه با بخش‌های تخصصی شامل: کارگاههای پروتز، ارتز، قالب‌گیری، اسکن‌، کفاشی‌، تمرین و دستگاه تراش CNC فعالیت می‌نماید.

ساخت کفی کفش‌های طبی در این مرکز به روش CAT/CAM که دقیق‌ترین و جدیدترین تکنولوژی ساخت کفی در کشورهای اروپایی است انجام می‌گیرد.

در روش CAT/CAM پس از انجام اسکن فشاری و نوری به روش استاتیک، دینامیک و COP پای بیمار، داده‌های اسکن از طریق نرم‌افزار آنالیز شده و سپس کفی مناسب و مورد نظر به وسیله دستگاه CNC تراش داده می‌شود. لازم به ذکر است که سیستم CAT/CAM اکنون تنها در شهرهای تهران و تبریز (کلینیک ارتوپدی فنی صحت‌بخش) مورد استفاده می‌باشد.

پروتز (پروتز پا)  Prosthesis به یک وسیله مصنوعی میگویند که جایگزین یک قسمت از دست رفته بدن می شود. اگرچه وسایل مصنوعی در قسمت های مختلفی از بدن بکار میروند ولی در ارتوپدی منظور از پروتز بیشتر اندام مصنوعی است. البته سر مصنوعی استخوان ران که از جنس فلز بوده و در شکستگی های گردن استخوان ران از آن استفاده میشود را هم پروتز می نامند.

پروتز یا اندام مصنوعی را در مواردی بکار میبرند که قستی از اندام به علتی وجود ندارد:
– قسمتی از اندام ممکن است بصورت مادرزادی وجود نداشته باشد
– قسمتی از اندام ممکن است بدنبال آسیب های شدید ناشی از ضربه از بین برود
– قسمتی از اندام ممکن است به علت بیماری مانند دیابت از بین برود
– قطع یک اندام یا قسمتی از آن را آمپوتاسیون Amputation می نامند.

پروتز های اندام ممکن است، یک قسمتی باشد، دو یا چند قسمتی بوده و بین قسمت های آن مفصل متحرک وجود داشته باشد و یا چند قسمتی و با مفصل باشد و همراه موتوری باشد که با دستور فرد حرکت میکند
بالاترین قسمت پروتز یا اندام مصنوعی بشکل یک کاسه بوده و به آن سوکت Socket میگویند و پایینترین قسمت باقیمانده اندام (که به آن استامپ Stump میگویند) در آن فرو میرود تا بدین وسیله اندام مصنوعی به بدن متصل شود.
در سال های اخیر با استفاده از فیبر کربن – که بسیار محکم و در عین حال سبک است – و همچنین با پیشرفت دانش الکترونیک گام های بلندی در بهتر کردن اندام های مصنوعی برداشته شده است.

پای مصنوعی از جنس فیبرکربن برای دویدن

در اندام های مصنوعی که به اختیار بیمار و با موتور الکتریکی حرکت میکنند سنسورهای الکتریکی را بر روی پوست عضلات استامپ میگذارند.
با انقباض عضلات استامپ که با اختیار بیمار انجام میشود سنسورها تحریک شده و با دستور سنسورها موتورهای الکتریکی مربوطه به حرکت درآمده و اندام در جهتی که بیمار تمایل دارد حرکت میکند.

اندام های مصنوعی با موتور الکتریکی

در انواع جدیدتر اندام مصنوعی دست که پنج انگشت آن حرکت مستقل دارند ابتدا با یک عمل جراحی اعصاب مربوط به حرکت انگشتان را به عضله دیگری مثلا عضله سینه بیمار منتقل میکنند.
با دستور بیمار برای حرکت هر انگشت تحریک الکتریکی به عضله سینه وی رفته و قسمت خاصی از آن عضله را تحریک میکند.
از طریق سنسوری که بر روی پوست آن قسمت عضله سینه ای کار میگذارند این تحریک دریافت شده و پس از آنالیز توسط کامپیوتر به موتور انگشت مربوطه رفته و آن را حرکت میدهد.

زانوی پرانتزی و زانوی ضربدری از مشکلات شایع کودکان می باشد. در این بیماران درحالت ایستاده، زانوها از هم فاصله داشته درحالیکه قوزک ها به هم چسبیده‌اند و پاها حالت پرانتز می‌گیرند. زانوی ضربدری در مقابل زانوی پرانتزی است. در کلینیک صحت بخش خدمات ویژه برای بیماران زانوی ضربدری، پروتز پا و… ارائه می شود.

علل تغییر شکل های مفصل زانو

۱- فیزیولوژیک
۲- عدم یکنواختی صفحات رشد انتهای تحتانی ران، انتهای فوقانی درشت نی و نازک نی(فیبولا)
عدم یکنواختی صفحات رشد به چند دلیل اتفاق می افتد که عبارتنداز: تروما(ضربه)، عفونت ها، استئوکندروز صفحه رشد انتهای فوقانی درشت نی، بیماری های متابولیک و تغذیه ای(مثل راشیتیسم) و موارد عدم تعادل عضلانی(مثل پولیومیلییت).
۳- بد جوش خوردن شکستگی های اطراف مفصل زانو

یک نکته مهم

پرانتزی شکل شدن زانوها در اطفالی که تازه به راه افتاده اند غالبا فیزیولوژیک بوده و خود به خود اصلاح می شود. این تغییر شکل در کودکانی که زودتر از معمول راه می افتند شایع تر است. پرانتزی شکل شدن زانوها معمولا تا ۱۸ ماهگی اصلاح شده و احتیاجی به درمان ندارد.

درمان (Treatment):

درمان بیماری اصلی که باعث تغییر شکل زانو شده ضروری است. در صورتیکه تغییرشکل خفیف باشد زاویه دار شدن زانو را می توان با کفش طبی درمان کرد. برای اصلاح والگوس از Medial heel wedge (بلندکردن قسمت داخلی پاشنه) و جهت اصلاح واروس از Lateral heel wedge (بلندکردن قسمت خارجی پاشنه) استفاده می شود.
در کودکان درصورتیکه تغییرشکل شدیدتر باشد علاوه بر تجویز کفش طبی باید بریس مناسبی را به کار برد. در کودکانی که درمان های فوق موثر نباشد و یا تغییر شکل خیلی شدید باشد باید آن را با عمل جراحی اصلاح کرد که ممکن است بستن صفحه رشد در یک طرف و یا استئوتومی انجام گردد.
اگر پس از بسته شدن صفحه رشد، کفش طبی و بریس، تغییر شکل اصلاح نشود ممکن است عمل استئوتومی صورت گیرد. نوع و محل استئوتومی باید در استخوانی انجام گردد که حداکثر تغییر شکل در آن وجود دارد.

آقای علیرضا کرباسی کارشناس ارشد مهندسی پزشکی توانبخشی معاون فنی کلینیک صحت بخش با شرکت در دوره های آموزشی انستیتوهای اروپایی سعی در بروز کردن دانش فنی و علمی کلینیک صحت بخش می نماید.

کادر اجرایی کلینیک صحت‌بخش که در راس آن آقای علیرضا کرباسی مدیر اجرایی کلینیک قراردارد به طور مداوم با حضور در کارگاههای آموزشی و سمینارهای علمی اروپایی اقدام به ارتقاء دانش فنی مجموعه صحت بخش می کند. چرا که ایمان داریم با کسب دانش بروز دنیا می‌توان خدمات بهتر و مناسبتری به بیماران گرامی ارائه دهیم.

انجمن علمی ارتوز و پروتز ایران در جریان برگزاری یازدهمین کنگره خود طی مراسمی با حضور آقای مرتضی بانک، معاون کل سرپرست نهاد ریاست جمهوری از استاد عارف حسنی کرباسی به عنوان پیشکسوت این صنعت قدردانی کرد و لوح تقدیر کنگره به ایشان اهدا شد.

یازدهمین کنگره ارتوز و پروتز ایران در تاریخ ۲۴ تا ۲۶ آبان ماه سال ۱۳۹۳ با همکاری دانشگاه‌ها و سازمانهای مرتبط در مرکز همایش های رازی تهران برگزار شد.