بریس

بدشکلی جمجمه نوزاد ممکن است به دلایل مختلف ایجاد شود. در ابتدا باید بدانیم که استخوان‌هایی که جمجمه نوزاد را تشکیل می‌دهند، نازک و انعطاف‌پذیر هستند. وارد آمدن فشار مداوم در یک ناحیه از جمجمه می‌تواند شکل سر را تغییر دهد.

این می‌تواند به دلیل دستور العمل‌های توصیه شده برای خواب ایمن نوزاد باشد که باعث می‌شود نوزادان به مدت طولانی به پشت خوابانده شوند. صندلی‌های اتومبیل، کالسکه‌ها، کریرها و سایر وسایل حمل، اغلب نوزادان را نیز در این وضعیت قرار می‌دهند. در واقع بدشکلی جمجمه نوزاد می تواند باعث بروز مشکلی به نام بد شکلی جمجمه نوزاد شود.

چرا جمجمه نوزاد بد شکل می‌شود؟

بد شکلی جمجمه نوزاد یا کرانیوسینوستوز یک بیماری بیشتر مادرزادی است. با رشد نوزاد، جمجمه می‌تواند به صورت ناموزون رشد کرده و شکل آن متوازن دیده نشود. در صورتیکه این بیماری جدی گرفته نشود و یا اقدام برای درمان آن دیر آغاز شود، ممکن است رشد مغز نوزاد را با مشکل مواجه کند.

جمجمه کودک تا دو سالگی چندان محکم نیست و درزهای در حال رشد جمجمه تقریبا در دو سالگی به استخوان تبدیل می‌شوند. به همین دلیل در 2 سال ابتدایی امکان رفع این مشکل بدون نیاز به عمل جراحی وجود دارد.

این بیماری اگر به صورت مادرزادی به وجود آمده باشد، باید ایراد را در داروهای مصرفی مادر در دوران بارداری دنبال کرد. برخی از داروهای خاص می‌تواند باعث بروز این مشکل در جنین شود. همچنین در صورت بالا بودن تیروئید مادر در دوران بارداری، جمجمه نوزاد می‌تواند بدشکل رشد یابد.

انواع بدشکلی جمجمه نوزاد

بدشکلی جمجمه نوزاد معمولا در انواع مختلف بروز پیدا می‌کند. برای نمونه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بدشکلی سینوستوز ساژیتال: این نوع از بد شکلی جمجمه نوزاد شایع‌ترین نوع از این بیماری است. در این حالت سر کودک بلند و باریک به نظر می‌رسد.
• بدشکلی سینوستوز تاج: در این حالت معمولا پیشانی کودک بسیار بلند و کشیده می‌شود. حفره چشم نوزادان نیز معمولا در این حالت به سمت بالا کشیده شده و بینی نیز به همان سمت کشیده می‌شود.
• بدشکلی  سینوستوز دوجنبی : در این حالت از بیماری بد شکلی جمجمه نوزاد ، سر کودک پهن و کوتاه دیده می‌شود.
• بدشکلی سینوستوز لامبوئید: این مورد در کودکان بسیار نادر است. در این حالت از بیماری معمولا پشت سر کودک به حالت صاف در می‌آید.
• بدشکلی سینوپتوز متوپیک: این مورد هم در بدشکلی جمجمه نوزاد بسیار نادر است و ممکن است باعث مثلثی دیده شدن جمجمه کودک شود. در واقع در این حالت سر در قسمت جلو باریک و در قسمت عقب پهن است.

درمان بد شکلی جمجمه نوزاد

خوشبختانه بد شکلی جمجمه نوزاد قابل درمان است. اگرچه در صورت حاد بودن بیماری نوزاد نیاز به عمل جراحی دارد اما معمولا در اکثر موارد این بیماری بدون جراحی نیز قابل بهبود است.

برخی از انواع بدفرمی‌های سر کودکان معمولاً به خودی خود و بدون هیچ گونه درمانی بهبود می‌یابد. زیرا کودک شما کنترل سر خود را به دست می‌آورد و می‌تواند سر خود را به طور مستقل حرکت دهد. در صورت نیاز به درمان، مدیریت و درمان اولیه و محافظه کارانه غالباً با فیزیوتراپی آغاز می‌شود.

به این صورت که با راهنمایی‌های فیزیوتراپیست کودکان، تکنیک‌های تغییر وضعیت سر نوزاد به والدین آموزش داده می‌شود تا از متمایل شدن فرزندشان به سمت صاف شده‌ی سر جلوگیری کند و باعث بهبود بدشکلی جمجمه نوزاد شود. فیزیوتراپیست همچنین تمرینات کششی یا تقویتی را در صوررت نیاز، برای کودک انجام می‌دهد تا تقویت عضلات ضعیف یا سفت شده‌ی گردن را کشیده و یا تقویت کند. در صورت نیاز به درمان بیشتر، ممکن است شما را برای تهیه کلاه مخصوص فرم دهی سر نوزاد، به متخصص این کار ارجاع دهند.

کلاه مخصوص انحراف سر کودکان را از کجا تهیه کنیم؟

معمولا در کلینیک های ارتوپدی فنی از بریس های اختصاصی که به شکل کلاه ساخته می شوند، برای بد شکلی جمجمه نوزاد استفاده می کنند. این کلاه ها پس از یک دوره استفاده باعث می شوند که رشد جمجمه و سر نوزاد به شکل طبیعی دربیاید.

کلاه فرم دهی جمجمه  نوزاد از یک پوسته پلاستیکی سبک با پوشش داخلی از جنس فوم نرم ساخته شده که کاملاً برای اهداف زیبایی و فرم دهی طراحی شده است. این کلاه به کودک شما هیچ آسیبی نمی‌رساند و بر مراحل رشد کودک شما تأثیر نمی‌گذارد.

کلینیک ارتوپدی فنی صحت بخش نیز یکی از کلینیک های ارتوپدی فنی تبریز است که نسبت به ارائه کلاه‌ درمان بدشکلی جمجمه نوزاد اقدام می کند. مشاوره های دقیق، اندازه گیری به کمک دستگاه های پیشرفته و ساخت اختصاصی کلاه در ابعاد مورد نیاز کودک شما در صحت بخش انجام می شود.

انحرافات ستون فقرات باید انحنای اندکی داشته باشد تا بتواند استرس و فشار حرکات روزمره را جذب کند. اگر این انحنای طبیعی شدید باشد، مشکل عدم هم‌ترازی به وجود می‌آید و چون فضاهای درون کانال ستون فقرات در بعضی نقاط تنگ‌تر می‌شود و ریشه‌های اعصاب مجاور تحت فشار قرار می‌گیرد، بیمار دچار درد می‌شود این انحنای غیرعادی معمولاً به صورت بدشکلی‌هایی مانند اسکولیوز (انحرافات ستون فقرات)، لوردوز (گودی کمر) و کیفوز (گوژپشتی) بروز می‌یابد. پزشک بهترین روش درمان را پس از اندازه‌گیری میزان انحنای ستون فقرات توصیه می‌کند. البته بعضی انواع انحرافات ستون فقرات قابل درمان نیستند و اصلاح بعضی موارد نیز به جراحی نیاز دارد.

انواع انحرافات ستون فقرات

ستون فقرات از استخوان‌های کوچکی به نام مهره تشکیل می‌شود که روی یکدیگر قرار دارند. ستون فقرات سالم از نمای جانبی دارای انحنایی ملایم است.
این انحناها در جذب فشار مربوط به جاذبه و حرکت به بدن کمک می‌کنند. در حالت ایده‌آل وقتی از پشت به ستون فقرات نگاه می‌کنیم، باید ستون فقرات را به صورت خط صافی ببینیم که در وسط پشت بدن امتداد دارد.
اما وقتی ناهنجاری‌های ستون فقرات بروز می‌یابد، انحناهای طبیعی ستون فقرات تشدید می‌شود یا بی‌نظمی‌هایی مشاهده می‌شود ـ این بدشکلی‌ها در قالب سه اختلال گوژپشتی، اسکولیوز و لوردوز مشاهده می‌شود.

کیفوز

کیفوز، گوژپشتی یا قوزپشتی به انحنای شدید ستون فقرات در بخش فوقانی پشت بدن گفته می‌شود. این اختلال در خانم‌های مسن “قوز بیوه‌زن” گفته می‌شود. ناحیه صدری ستون فقرات معمولاً یک انحنای طبیعی جزئی دارد.
انحنای ستون فقرات در بخش بالا و پایین ستون فقرات و گردن به نگه داشتن وزن سر و جذب ضربه کمک می‌کند. اگر قوس ستون فقرات بیش از حد طبیعی باشد، مشکل گوژپشتی پیش می‌آید. قوز واضحی در بالای پشت بدن بیماران مبتلا به کیفوز دیده می‌شود. بخش فوقانی پشت بدن در بیماران مبتلا به کیفوز برجسته و گرد است. کیفوز فشار روی ستون فقرات را افزایش می‌دهد و به درد دامن می‌زند. چنانچه فشار قوز ستون فقرات به ریه‌ها وارد شود، کیفوز می‌تواند عامل مشکلات تنفسی هم بشود.

اسکولیوز

اسکولیوز به انحنای غیرعادی ستون فقرات گفته می‌شود.
ستون فقرات در حالت عادی انحنایی در پایین کمر و بالای شانه دارد. اما اگر انحنایی به شکل حرف C یا S از یک سمت به سمت دیگر ستون فقرات مشاهده شود، به احتمال زیاد فرد دچار اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات است. اسکولیوز غالباً به دو دسته ساختاری و غیرساختاری تقسیم‌بندی می‌شود. اسکولیوز ساختاری پی‌آمد آسیب‌دیدگی، بیماری یا نقص مادرزادی است و دائمی محسوب می‌شود. اما اسکولیوز غیرساختاری به انحناهای موقتی گفته می‌شود که امکان اصلاح آن وجود دارد.

گودی کمر
لوردوز یا گودی کمر زمانی ایجاد می‌شود که کمر انحنای رو به داخلی بیشتر از حد عادی داشته باشد. چون لوردوز هم گردن و هم پایین کمر را درگیر می‌کند، فشار مضاعفی به ستون فقرات وارد می‌شود و در نتیجه بیمار دچار درد و ناراحتی می‌شود. اگر لوردوز به موقع درمان نشود، توانایی حرکت کردن بیمار مختل می‌شود.

هرچند لوردوز در هر سنی مشاهده می‌شود، اما ابتلا به بعضی عارضه‌ها و وجود عامل‌های خطر خاص احتمال ایجاد لوردوز را افزایش می‌دهد.

روش های درمان

جهت اصلاح انحراف ستون فقرات با درجه انحنای بیشتر از ۴۰ درجه اندیکاسیون جراحی و در درجه انحنای مابین ۲۰ تا ۴۰ درجه اندیکاسیون استفاده از کرست های طبی توصیه میشود. کرست های طبی شامل میلواکی،بادی جاکت،تیلور،بوستون و… هستند.
امروزه در جوامع پیشرفته با توجه به توسعه تکنولوژی در توانبخشی و ارتوپدی،اقدام به ساخت نوع جدیدی از کرست های به صورت شخصی سازی شده با انجام اسکن های ۳بعدی و طراحی های ۳بعدی،۳D corset ها چاپ و تولید می شوند.
از مزایای شاخص استفاده از این نوع کرست ها می توان به دقت در ساخت،وزن سبک و قابلیت هوارسانی به پوست بدن و حرارت کمتر نسبتبه نمونه های پیشین،اشاره کرد.
از کرست های ۳بعدی همچنین زمانی که انحنایی به تدریج پیشرفت می کند و در حالتی که سن رشد طولانی در پیش باشد جهت جلوگیری از پیشرفت انحنا و در مواردی برای درمان استفاده می شود. ضمنا از کرست های ۳بعدی در شکستگی های ستون فقرات بعد از عمل جراحی جهت توانبخشی و مراقبت نیز استفاده می شود.