ارتوپدی فنی تبریز

انحرافات ستون فقرات باید انحنای اندکی داشته باشد تا بتواند استرس و فشار حرکات روزمره را جذب کند. اگر این انحنای طبیعی شدید باشد، مشکل عدم هم‌ترازی به وجود می‌آید و چون فضاهای درون کانال ستون فقرات در بعضی نقاط تنگ‌تر می‌شود و ریشه‌های اعصاب مجاور تحت فشار قرار می‌گیرد، بیمار دچار درد می‌شود این انحنای غیرعادی معمولاً به صورت بدشکلی‌هایی مانند اسکولیوز (انحرافات ستون فقرات)، لوردوز (گودی کمر) و کیفوز (گوژپشتی) بروز می‌یابد. پزشک بهترین روش درمان را پس از اندازه‌گیری میزان انحنای ستون فقرات توصیه می‌کند. البته بعضی انواع انحرافات ستون فقرات قابل درمان نیستند و اصلاح بعضی موارد نیز به جراحی نیاز دارد.

انواع انحرافات ستون فقرات

ستون فقرات از استخوان‌های کوچکی به نام مهره تشکیل می‌شود که روی یکدیگر قرار دارند. ستون فقرات سالم از نمای جانبی دارای انحنایی ملایم است.
این انحناها در جذب فشار مربوط به جاذبه و حرکت به بدن کمک می‌کنند. در حالت ایده‌آل وقتی از پشت به ستون فقرات نگاه می‌کنیم، باید ستون فقرات را به صورت خط صافی ببینیم که در وسط پشت بدن امتداد دارد.
اما وقتی ناهنجاری‌های ستون فقرات بروز می‌یابد، انحناهای طبیعی ستون فقرات تشدید می‌شود یا بی‌نظمی‌هایی مشاهده می‌شود ـ این بدشکلی‌ها در قالب سه اختلال گوژپشتی، اسکولیوز و لوردوز مشاهده می‌شود.

کیفوز

کیفوز، گوژپشتی یا قوزپشتی به انحنای شدید ستون فقرات در بخش فوقانی پشت بدن گفته می‌شود. این اختلال در خانم‌های مسن “قوز بیوه‌زن” گفته می‌شود. ناحیه صدری ستون فقرات معمولاً یک انحنای طبیعی جزئی دارد.
انحنای ستون فقرات در بخش بالا و پایین ستون فقرات و گردن به نگه داشتن وزن سر و جذب ضربه کمک می‌کند. اگر قوس ستون فقرات بیش از حد طبیعی باشد، مشکل گوژپشتی پیش می‌آید. قوز واضحی در بالای پشت بدن بیماران مبتلا به کیفوز دیده می‌شود. بخش فوقانی پشت بدن در بیماران مبتلا به کیفوز برجسته و گرد است. کیفوز فشار روی ستون فقرات را افزایش می‌دهد و به درد دامن می‌زند. چنانچه فشار قوز ستون فقرات به ریه‌ها وارد شود، کیفوز می‌تواند عامل مشکلات تنفسی هم بشود.

اسکولیوز

اسکولیوز به انحنای غیرعادی ستون فقرات گفته می‌شود.
ستون فقرات در حالت عادی انحنایی در پایین کمر و بالای شانه دارد. اما اگر انحنایی به شکل حرف C یا S از یک سمت به سمت دیگر ستون فقرات مشاهده شود، به احتمال زیاد فرد دچار اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات است. اسکولیوز غالباً به دو دسته ساختاری و غیرساختاری تقسیم‌بندی می‌شود. اسکولیوز ساختاری پی‌آمد آسیب‌دیدگی، بیماری یا نقص مادرزادی است و دائمی محسوب می‌شود. اما اسکولیوز غیرساختاری به انحناهای موقتی گفته می‌شود که امکان اصلاح آن وجود دارد.

گودی کمر
لوردوز یا گودی کمر زمانی ایجاد می‌شود که کمر انحنای رو به داخلی بیشتر از حد عادی داشته باشد. چون لوردوز هم گردن و هم پایین کمر را درگیر می‌کند، فشار مضاعفی به ستون فقرات وارد می‌شود و در نتیجه بیمار دچار درد و ناراحتی می‌شود. اگر لوردوز به موقع درمان نشود، توانایی حرکت کردن بیمار مختل می‌شود.

هرچند لوردوز در هر سنی مشاهده می‌شود، اما ابتلا به بعضی عارضه‌ها و وجود عامل‌های خطر خاص احتمال ایجاد لوردوز را افزایش می‌دهد.

روش های درمان

جهت اصلاح انحراف ستون فقرات با درجه انحنای بیشتر از ۴۰ درجه اندیکاسیون جراحی و در درجه انحنای مابین ۲۰ تا ۴۰ درجه اندیکاسیون استفاده از کرست های طبی توصیه میشود. کرست های طبی شامل میلواکی،بادی جاکت،تیلور،بوستون و… هستند.
امروزه در جوامع پیشرفته با توجه به توسعه تکنولوژی در توانبخشی و ارتوپدی،اقدام به ساخت نوع جدیدی از کرست های به صورت شخصی سازی شده با انجام اسکن های ۳بعدی و طراحی های ۳بعدی،۳D corset ها چاپ و تولید می شوند.
از مزایای شاخص استفاده از این نوع کرست ها می توان به دقت در ساخت،وزن سبک و قابلیت هوارسانی به پوست بدن و حرارت کمتر نسبتبه نمونه های پیشین،اشاره کرد.
از کرست های ۳بعدی همچنین زمانی که انحنایی به تدریج پیشرفت می کند و در حالتی که سن رشد طولانی در پیش باشد جهت جلوگیری از پیشرفت انحنا و در مواردی برای درمان استفاده می شود. ضمنا از کرست های ۳بعدی در شکستگی های ستون فقرات بعد از عمل جراحی جهت توانبخشی و مراقبت نیز استفاده می شود.

پای چنبری که به آن کلاب فوت نیز می گویند، نوعی بیماری مادرزادی است که با ناهنجاری پا بروز پیدا می کند. اگر این بیماری را از نظر ظاهری بررسی کنیم، پنجه های پای فرد مبتلا به پای چنبری به داخل و پاشنه به خارج چرخیده و چین عمیق در کف پا ایجاد شده و پا از مچ به پایین متمایل می شود. این بیماری در زمان نوزادی و تولد کاملا مشخص است. شایع ترین علت بروز پا چنبری، کوتاه بودن تاندون آشیل است که موجب می‌شود پا به سمت بالا کشیده شود. خوشبختانه، پای چنبری برای خود کودک دردناک نیست و به راحتی نیز درمان می‌شود. برای آن که نوزاد بتواند در آینده و در دوران کودکی، راه رفتن را بیاموزد، لازم است حتماً پای چنبری را درمان کرد.

کدام نوزادان گرفتار این بیماری می شوند؟

بیشتر نوزادان پسر درگیر این بیماری  هستند و می تواند یک پا یا هردوپا را درگیر کند. شدت بیماری در زمان تولد می تواند ضعیف یا شدید باشد اما به محض تشخیص باید درمان شروع گردد.

درمان در کودکی و بزرگسالی 

درصورت عدم درمان، فرد دربزرگسالی روی لبه خارجی پای خود راه خواهد رفت. اگرچه در زمان نوزادی درمان نسبتا راحت است اما درمان در بزرگسالی  فقط با برش دادن استخوانهای پا و جوش دادن آنها به یکدیگر ممکن است. درحال حاضر درمان با روش گچ گیری سریال به روش پونستی انجام می شود. به طوریکه نوزاد بطور هفتگی ویزیت شده و ابتدا پا در وضعیت اصلاحی ماساژ داده شده و بعد گچ گیری می شود. به این ترتیب، به تدریج با گچ وضعیت پا اصلاح می شود. این کار ممکن است تا ۶ هفته بطور سریالی ادامه داشته باشد. همچنین در جلسات پایانی ممکن است نیاز به آزادسازی تاندون آشیل گردد که بطور سرپایی انجام می شود. هرچند ممکن است موارد خیلی شدید و مقاوم بعد از سن ۶ ماهگی تحت جراحی قرار گیرد.

چه درمان بصورت گچ گیری سریال باشد و چه بصورت جراحی، پس از اصلاح حتما تا سن دبستان نیاز به کفش طبی و بریس خواهد بود و به دلیل احتمال عود بالا حتما باید پوشیدن کفش و بریس رعایت شود. در گذشته توصیه می شد که کفش کودک را جابجا کرده و کفش پای راست را به پای چپ و بلعکس پوشاند اما امروزه توصیه به کفش طبی مخصوص بنام ریورس لست که توسط مهندسین ارتوپدی فنی ساخته می شود، می گردد. همچنین بریس مخصوص به نام دریس براون  که شب ها برای کودک بسته می شود و پاها را دروضعیت چرخش به خارج نگه می دارد نیز برای درمان نیاز است.

درمان پای چنبری یا کلاب فوت در صحت بخش 

مهم ترین نیاز برای والدین نوزادانی که از این بیماری رنج می برند، صبر و شکیبایی است. خوشبختانه در کلینیک ارتوپدی فنی صحت بخش، تمام مراحل درمان این بیماری به کمک کارشناسان مجرب و دستگاه های به روز دنیا، انجام می گیرد. کلینیک فنی صحت بخش انواع خدمات آتل بندی، گچ گیری و تولید بریس ها و کفش های طبی را بر اساس نیاز فرد بیمار در این بیماری و سایر بیماری های مرتبط با ارتوپدی ارائه می دهد.

در بسیاری از نوشته های پزشکی از پا به عنوان قلب دوم انسان یاد شده است. در واقع انسان ها بخش اعظمی از فعالیت های عادی، حرفه ای، کاری، ورزشی و تفریحی خود را مدیون پاهایشان هستند و از این عضو کمک می گیرند. قطع این عضو و آسیب به آن تا حد زیادی می تواند یک فرد را از نظر حرکتی با مشکل مواجه کند. در این میان پروتزهای پا می توانند کمک بزرگی برای غلبه بر بخشی از محدودیت های حرکتی ایجاد شده نموده و فرد توانجو را به زندگی قبل از قطع عضو برگردانند. در این میان انواع پروتزهای پا با انواع سوکت ها قابل عرضه هستند و کیفیت پروتزها به خصوص کیفیت سوکت ها، تاثیر زیادی در میزان بازیابی توان حرکتی دارد.

مهم ترین نکته، احساس راحتی با پروتز
یکی از مواردی که باید در ساخت پروتزها مورد توجه قرار گیرد، احساس راحتی است که فرد توانجو باید در استفاده از این محصولات داشته باشد. به خصوص اینکه سوکت پروتز برای آمپوته‌های بالای زانو نباید سخت و ناراحت کننده باشد و کیفیت زندگی استفاده کننده از این پروتز ها نباید توسط لبه‌های پر فشار پروتز محدود شود. برای نمونه، دادن آزادی حرکت بیشتر به عضلات داخل سوپاپ پروتز می تواند راحتی هنگام نشستن را افزایش دهد. علاوه بر این، سوکت پروتز انعطاف پذیر از عبور هوا جلوگیری می کند.

کارایی هم به اندازه راحتی مهم است
به طور کلی، یک سوکت پروتز مناسب می تواند باعث حداکثر راحتی در هنگام راه رفتن و نشستن، دادن حداکثر درجه آزادی برای عضلات درون سوکت و بهینه سازی انتقال قدرت بین اندام و پروتز در پیاده‌روی می شود. درست است که جنس مواد ساخته شده، کیفیت پروتز و ویژگی هایی مانند ضد آب بودن آن در قیمت نهایی تاثیرگذار است اما کارایی که شما باید از یک پروتز انتظار داشته باشید، به این مسائل بستگی دارد.

سوکت های پروتز تولید شده در صحت بخش
در مرکز ارتوپدی فنی صحت بخش، برای تولید سوکت پروتز از رزین های پلی اورتان قابل انعطاف، الیاف کربن با مقاومت بالا و فیبر مصنوعی مقاوم استفاده می شود. همچنین سوکت سیلیکون نیز به عنوان جایگزین برای سوکت پروتز انعطاف پذیر در این مرکز تولید می شود. سیلیکون چسبندگی مطلوب از جناغ را در داخل سوکت فراهم می کند تا آزادی عمل بیشتری به فرد استفاده کننده داده باشد. در واقع شما با مراجعه به این کلینیک می توانید از بین انتخاب های مختلف و مشورت گرفتن از کادر فنی متخصص و با تجربه، آنچه را که واقعا به آن نیاز دارید، سفارش داده و از خدمات ثانویه ماننند تعویض به موقع سوکت های پروتز نیز بهره مند شوید.

زانوهای ریزپردازنده، که گاهی اوقات به عنوان زانوهای کنترل‌ شونده توسط کامپیوتر نیز شناخته می‌شوند، از فناوری استفاده می‌کنند که راه رفتن ایمن‌تر را با تلاش کمتر ارائه می‌دهد و حرکت در پله ها، رمپ‌ها و زمین‌های ناهموار را با ثبات بیشتر و آسان‌تر می‌کند. این پروتزها می توانند توان حرکتی فرد توانخواه را بالاتر برده و به خصوص در نشستن و حرکت در سطوح ناهموار نتیجه ایده آلی داشته باشند.

نحوه کار زانوهای ریزپردازنده
این پروتزها دارای یک ریزپردازنده هستند که از سنسورهای داخل مفصل جواب و داده دریافت می‌کند. در واقع، حسگرهای درون زانوهای ریزپردازنده دائماً داده‌های حرکتی و زمان‌بندی را جمع‌آوری می‌کنند و سپس زانوها آن‌ها را تفسیر می‌کنند تا تنظیمات لازم را انجام دهند. آنها تنش ها را در زمان درست تشخیص می دهند، به طور خودکار سفتی آنها را تنظیم می کنند و به کاربر اجازه می دهند برای جلوگیری از سقوط، تعادل خود را بیش از پیش حفظ کند. البته قبل از نصب، متخصص ساخت پروتز با استفاده از لپتاپ یا تبلت شاخص‌های کنترل را محاسبه کرده و پروتز زانو را تنظیم می‌کند.

زانوهای ریزپردازنده برای چه کسانی لازم است؟
زانوهای ریزپردازنده عموماً برای افرادی با سبک زندگی متوسط تا فعال که در زمین های ناهموار یا موانع محیطی اساسی تر مانند حاشیه ها و سطوح شیب دار حرکت می کنند، مناسب تر است. به ویژه برای افرادی که از دست دادن اندام دو طرفه دارند نیز به خوبی می توانند از این نوع زانوهای رایانه ای بهره گیرند. زیرا تنظیمات یکپارچه زانوهای ریزپردازنده به کاربران کمک می کند، هنگام انجام فعالیت های روزانه احساس امنیت و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشند.

نکات مهم درباره استفاده از زانوهای ریزپردازنده
برخی از نکات مهمی که باید در نظر بگیری، عبارت است از این که این نوع زانو کمی سنگین تر از سایر انواع زانوهای مصنوعی است و زانوهای ریزپردازنده نیاز به نظارت باتری و شارژ مجدد مکرر دارند. بسیاری از کاربران متوجه می شوند که زانوهای ریزپردازنده به خوبی با پاهای ریزپردازنده جفت و هماهنگ می شوند اما نگهداری این زانوها سخت تر است. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که استفاده از این زانوها نیاز به یادگیری مورد خاصی ندارد. این زانوها بسیار ایمن هستند. به طوریکه در صورت بروز مشکل در ره رفتن، زانو به طور خودکار سفت می‌شود و یا با افزایش سرعت از سوی بیمار، سرعت حرکت زانو نیز افزایش پیدا می‌کند.

تکنولوژی های روز دنیای پروتز در صحت بخش
کلینیک فنی ارتوپدی صحت بخش تبریز همواره همگام با تکنولوژی روز تمامی خدمات مربوط به مفاصل ریزپردازنده را ارائه و انجام می دهد. شما می توانید با مراجعه به این مرکز، نسبت به سفارش و خرید پروتزهای مختص خود بر اساس نیازهای حرکتی که دارید اقدام کنید. کارشناسان فنی این کلینیک می توانند بر اساس سبک زندگی، وضعیت جسمانی و نیازهای روزمره شما بهترین نوع پروتز و ارتز را پیشنهاد داده و به طور اختصاصی بر اساس این داده ها، تولید و ارائه کنند.

کفش طبی اصطلاحی است که این روزها بسیار رایج شده است. کفش طبی به کفشی گفته می شود که در کارگاهی خاص، با تجویز پزشک و زیر نظر مهندسین ارتوپدی فنی ساخته شود. این ساده ترین تعریفی است که می توان از کفش طبی ارائه داد. شاید برای بسیاری از شما این سوال مطرح شده باشد که کفش هایی که در بازار به عنوان کفش طبی به فروش می رسند، واقعا برای بیماران مناسب هستند؟ واقعیت این است، کفش هایی که در بازار و مغازه های کفش فروشی موجود است و گاهی برای فروش بیشتر، نام کفش طبی روی آن ها می گذارند، بیشتر یک روش تجاری برای فروش بیشتر محسوب می شود. این کفش ها شاید فقط برای افراد سالم مناسب باشند و راحتی و امکانات طبی بیشتری به آنها بدهند اما برای کسانی که با مشکلات و دمفورمیتی های شدید مواجهند، اصلا مناسب نیستند.

کفش طبی واقعی
کفش طبی واقعی معمولا بر اساس نیازهای فرد بیمار به صورت اختصاصی برای او ساخته می شود. نوع بیماری و مشکلات پا، اندازه دقیق پا و آنچه که بیمار به آن نیاز دارد، باعث می شود تا شکل و فرم یک کفش طبی واقعی مشخص شود. برای تعیین این موارد و ساخت کفش طبی اختصاصی شما نیاز به مراجعه به یک کلینیک فنی اورتپدی دارید.

ویژگی های کفش طبی
علاوه بر اختصاصی بودن، یک کفش طبی مناسب باید ویژگی های خاص دیگری نیز داشته باشد تا بتوان گفت که از کیفیت مناسب برخوردار است. برای نمونه کفش طبی مناسب باید با شکل پای شما مطابقت داشته باشد. همچنین از آنجایی که کفش طبی با توجه به شرایط پای افراد ساخته می‌‌شود، باید فضای کافی در اختیار پای آنها قرار می‌گیرد تا از ساییده شدن نقاط مختلف آن به کفش جلوگیری شود. دوام مناسب و استفاده از مواد اولیه با کیفیت برای ساخت کفش طبی نیز بسیار مهم است. همچنین ظاهر کفش طبی نیز باید با سلیقه هر فرد متناسب باشد و نباید بیمار را مجبور کرد که از کفش هایی استفاده کند که شکل و رنگ آن مطابق سلیقه اش نیست. در نهایت، برخی از بیماران دوست ندارند، بقیه افراد بفهمند که از کفش طبی استفاده می کنند. این کفش ها باید به گونه ای ساخته شود که شکل و اندازه ای شبیه کفش های معمولی داشته باشند.
تولید کفش طبی برای تمام سلایق و نیازها
کلینیک فنی ارتوپدی صحت بخش پس از دهه های متوالی تلاش در زمینه تولید کفش های طبی و با استفاده از تکنولوژی های روز دنیا، توانسته است در کیفیت، زیبایی و کارایی، رضایت تمام مشتریان خود را کسب کرده و کفش هایی به افراد دارای بیماری ها و نیازهای متفاوت بر اساس سلیقه شان ارائه دهد. تنوع بالا در رنگ و طرح کفش های طبی مردانه و زنانه باعث شده است که در کلینیک فنی ارتوپدی صحت بخش زیبایی فدای راحتی و کیفیت نشده و تمام این مسائل به صورت توامان در نظر گرفته شود.

بسیاری از افراد فکر می کنند که داشتن پروتز آن ها را محدود می کند. آنها نیاز دارند که همیشه در محدوده ای باشند که به محض بروز اشکال بتوانند به مراکز و کلینیک های تخصصی در این حوزه مراجعه کنند. اما در صورت استفاده از پروتز با کیفیت این ترس معنی نخواهد داشت. هدف از نصب پروتز دادن آزادی عمل بیشتر به افراد دارای معلولیت است و این افراد نیز باید همانند افراد عادی بتوانند ورزش کنند، کار کنند و به مسافرت بروند.
در روزهای گذشته فیلم های پر از امید یکی از توانجویان کلینیک تخصصی صحت بخش به دستمان رسید که نشان از مسافرت وی به هزاران کیلومتر دورتر بدون هیچ نگرانی و دغدغه ای بود. فیلمی که خستگی کار را از تن پرنسل صحت بخش زدود و ما را به ادامه مسیر توانبخشی به افراد دارای معلولیت امیدوارتر و مصمم تر ساخت.
صحت بخش یکی از مراکز پیشرو در ساخت انواع پروتز و اورتز در کشور است. این مرکز از تکنولوژی های به روز و مواد اولیه کاملا مرغوب برای ساخت پروتزها استفاده می کند. این موضوع سبب دوام بیشتر پروتز ، راحتی استفاده کننده و البته زیبایی ظاهری پروتز ها بر اساس سلیقه مشتری می شود. نتیجه همه این موارد رضایت خاطری است که توانجو در ادامه در هر برحه از زندگی خود خواهد داشت. مرکز ارتوپدی فنی صحت بخش جزو اولین مراکزی است که از پرینترهای سه بعدی، اسکنر فشاری و سایر تکنولوژی های روز دنیا استفاده می کند و همیشه در استفاده از جدیدترین تکنولوژی ها پیشرو بوده است.
هدف صحت بخش در درجه اول توانبخشی به افراد دارای معلولیت برای انجام کارهای عادی و روزمره و در کنار آن ورزش، تفریح و مسافرت است. در ادامه نیز در این موسسه توانبخشی تلاش می کنیم تا با استفاده از پرسنل متخصص و کارآمد تا حد ممکن از نظر ظاهری و راحتی نیز رضایت خاطر افراد با سلیقه های مختلف را فراهم آوریم. خدماتی چون کاورهای چاپ شده سه بعدی از این دسته خدمات است.

معلولیت و از دست دادن دست و پا در دوران باستان بسیار فراگیرتر از این سالها بوده است. نبردهای پی در پی و جنگ هایی که باعث معلولیت می شد به همراه خطرات ناشی از شکار و مبارزه با حیوانات وحشی در کنار خطرات ناشی از نبرد با طبیعت بی رحم، همه و همه باعث نیاز بیشتر بشر به دست و پای مصنوعی و پروتز شده بود.
علاوه بر این، این روزها پروتزها از نظر تکنولوژی تولید، مواد استفاده شده و کارایی متفاوت تر از آن چیزی هستند که در گذشته بوده اند. اگرچه تاریخچه استفاده از پروتز به صورت های مختلف به زمان های بسیار دور برمی گردد اما هم اکنون قدیمی ترین نمونه هایی که واقعا قابل مشاهده هستند و به دست ما رسیده اند، در موزه های مختلف نگهداری می شوند. بر اساس تاریخ ساخت نمونه های موجود، قدیمی ترین نمونه های پروتز را باید در موزه لندن دید و جستجو کرد.

پروتزی از 2700 سال قبل
در متون قدیمی هند که متعلق به ۱۴۰۰ سال قبل از میلاد است، از پای مصنوعی فلزی سخن گفته شده است و شاید این قدیمی ترین متنی باشد که در مورد پروتز نوشته شده است. در واقع این نوشته، اولین مستندات در خصوص تولید پروتز در دوران باستان محسوب می شود. اما نمونه ملموس را باید در لندن جستجو کرد. در موزه علوم لندن نمونه هایی از قدیمی ترین اعضای مصنوعی یا پروتز نگهداری می شود که برخی از آن ها مربوط به حدود 2700 سال قبل هستند. مدلی از قدیمی ترین پای مصنوعی جهان نیز که در ایتالیا کشف شده بود که این نمونه نیز در موزه لندن نگهداری می شود. قدمت این پروتز نیز به ۳۰۰ سال قبل از میلاد بر می گردد.
این موزه نمونه هایی از اولین انگشت های دست و پای مصنوعی را نیز دارد که به نظر می رسد در آن دوران نیز برای زیبایی مورد استفاده قرار می گرفتند. برای نمونه، قدیمی ترین پروتز موجود در این موزه، انگشت پای مصنوعی متعلق به ۹۵۰-۷۱۰ سال پیش از میلاد است که در مقبره مومیایی شده یک زن مصر باستان توسط باستان شناسان کشف شده و جزو نخستین نمونه ها محسوب می شود. از دیگر پروتزهای موجود موجود دست مصنوعی متعلق به سال های ۱۵۰۰ و ۱۸۴۰ میلادی است که کاربرد بیشتر فلز برای تولید پروتز را نسان می دهد.
با بررسی این آثار می توان به استفاده از فلز در ساخت دست و پای مصنوعی و پروتزهای انسانی پی برد. پروتز های فلزی و چوبی در آن دوران بسیار معمول بوده اند و شاید در اکثر کند و کاوهای باستان شناسی بتوان به موارد مشابه برخورد.